Matične ćelije iz pupčane vrpce: Sve što treba da znate

U poslednje vreme sve se više govori o matičnim ćelijama i njihovoj ulozi u savremenoj medicini. Mnogi budući roditelji razmatraju opciju čuvanja ovih ćelija nakon porođaja, posebno u slučajevima kada u porodici postoje određena oboljenja koja bi se potencijalno mogla lečiti ovim metodama.

Šta su matične ćelije i zašto su važne?

Matične ćelije su osnovne ćelije organizma koje imaju sposobnost da se razvijaju u različite tipove ćelija. Tokom razvoja embriona, ove ćelije se diferenciraju u ćelije srčanog mišića, crvena krvna zrnca, ćelije kože i druge. U kasnijim fazama života, matične ćelije imaju ulogu u popravljanju oštećenih tkiva.

Naučna istraživanja su pokazala da se veliki broj matičnih ćelija nalazi u krvi pupčane vrpce novorođenčeta. Ove ćelije su izuzetno mlade i vitalne, što ih čini posebno vrednim za potencijalne terapijske svrhe.

Koja oboljenja se mogu lečiti matičnim ćelijama?

Trenutno se uz pomoć matičnih ćelija može lečiti više od 75 teških i donedavno neizlečivih bolesti. Među njima su:

• Leukemija i druge maligna oboljenja
• Poremećaji krvi
• Urođeni poremećaji
• Poremećaji imuniteta
• Bolesti metabolizma

Postupak uzimanja matičnih ćelija

Proces prikupljanja matičnih ćelija je potpuno bezbolan i bezopasan po majku i dete. Ćelije se uzimaju odmah nakon porođaja, posle presecanja pupčane vrpce, iz dela koji je vezan za placentu. Ceo postupak traje samo nekoliko minuta i ne zahteva nikakve dodatne intervencije na majci ili bebi.

Nakon uzimanja, krv sa matičnim ćelijama se šalje u specijalizovanu laboratoriju gde se analizira na prisustvo infekcija, proverava vitalnost ćelija, a zatim zamrzava na temperaturi od -196°C u gasovitoj fazi tečnog azota.

Čuvanje matičnih ćelija

Matične ćelije se obično čuvaju u specijalizovanim bankama koje pružaju usluge krioprezervacije. Standardni ugovori obuhvataju period od 20 godina, nakon čega roditelji mogu da produže čuvanje uz dodatnu naknadu.

Važno je napomenuti da čak četiri generacije iz jedne porodice mogu potencijalno koristiti ove ćelije u terapijama, uključujući i samog davaoca, njegovu braću i sestre, roditelje i buduću decu.

Troškovi i dostupnost

Cena čuvanja matičnih ćelija varira u zavisnosti od zemlje i banke. U Evropi, cene se kreću od 1500 do 2500 evra za inicijalno čuvanje tokom 20 godina. Nakon isteka ovog perioda, godišnji troškovi za dalje čuvanje su znatno niži.

U nekim zemljama postoji mogućnost besplatnog čuvanja u državnim bankama matičnih ćelija, dok u drugim slučajevima ćelije moraju biti transportovane u inostranstvo na čuvanje.

Česta pitanja o matičnim ćelijama

Da li je postupak uzimanja matičnih ćelija siguran?

Da, postupak je potpuno bezbedan i ne utiče na majku niti na novorođenče.

Ko može da koristi sačuvane matične ćelije?

Ćelije mogu koristiti dete čije su ćelije sačuvane, njegova braća i sestre, roditelji, a u nekim slučajevima i druge srodnike.

Šta se dešava nakon 20 godina čuvanja?

Nakon isteka standardnog perioda, roditelji mogu da produže čuvanje uz dodatnu godišnju naknadu, ili ćelije mogu biti donirane banci.

Da li postoje situacije kada se ne može uzeti dovoljno matičnih ćelija?

U retkim slučajevima, posebno kod porođaja carskim rezom ili kod blizanaca, količina krvi može biti nedovoljna.

Zaključak

Čuvanje matičnih ćelija iz pupčane vrpce predstavlja značajnu investiciju u buduće zdravlje deteta i porodice. Iako su troškovi inicijalno visoki, potencijalne terapijske mogućnosti koje ove ćelije pružaju mogu biti neprocenjive u slučaju pojave određenih bolesti.

Pre donošenja konačne odluke, preporučuje se detaljna rasprava sa lekarima i specijalistima, kao i razmatranje porodične medicinske istorije i potencijalnih rizika.